یکی از قدیمی ترین سازهای ایرانی در بهترین آموزشگاه موسیقی ساز سنتور است.
عده ای از اساتید کلاس آموزش سنتور می گویند که مخترع سنتور ابونصر فارابی بوده که البته در درست بودن این ادعا شک های زیادی وجود دارد.
اما این امر مانع این نمیشود که نام برده شدن این ساز در کتاب های قدیمی و نقاشی های آن روی عمارت های شوش را نادیده بگیریم.
این ساز به دلیل صدای زیبا و اعجاب انگیزش همواره یکی از سازهای محبوب عامه مردم بوده است.
و هنوز هم عده کثیری به آموزش ساز سنتور علاقه نشان میدهند.
هرچند که از این میان تعداد کمی آن را ادامه داده و در نواختن سنتور به مقام استادی میرسند.
چرا که رسیدن به درجات بالا و مهارت یافتن در نواختن ساز سنتور نیاز به ممارست و تمرینات دشوار دارد.
در گذشته اما این گونه نبود.
ساز سنتور جایگاه چندانی در میان عوام مردم نداشت.
بلکه سازی تجملاتی محسوب میشد که توسط خانواده های مرفه و اشراف زاده های قاجاری نواخته میشد.
ترویج دهنده ساز سنتور در میان مردم عامی حبیب سماعی بوده است.
اما در ادامه با ویژگی های کلی ساز سنتور آشنا خواهیم شد.
ویژگی های ساز سنتور در آموزشگاه موسیقی شمال تهران
همانطور که قبلا هم گفته شد سنتور سازی به شکل ذوزنقه از جنس چوب گردو است.
این ساز در بزرگترین ابعاد خود طول ۹۰ سانتیمتر و در کوچکترین ضلع خود طول ۳۵ سانتیمتر دارد.
ضلع های کناری هم هرکدام ۳۸ سانتیمتر با ارتفاع ۶ تا ۱۰ سانتیمتر است.
حفره های گل مانند روی ساز برای لطیف و شفاف شدن صدای ساز است.
هرچند که به زیبایی آن نیز کمک زیادی میکند.
سیم های به کار رفته در این ساز زرد و سفید است.
سیم زرد از جنس قلع و مس است که صدای بم را تولید میکند و سیم سفید از جنس فولاد است که صدای زیر را تولید میکند.
تمام این سیم ها روی خرک قرار میگیرند.
سنتورها در انواع ۹ خرک و ۱۱ خرک و ۱۲ خرک هستند.
روی هر خرک ۴ سیم قرار میگیرد که همه این سیم ها باید هم صدا کوک شوند زیرا نت یکسانی را اجرا میکنند.
اگر صدای هر کدام از این سیمها حتی اندکی با دیگری متفاوت باشد کوک سنتور به درستی انجام نمیشود.
به همین دلیل یکی از سخت ترین سازها برای کوک کردن است.
کوک کردن ساز سنتور با چرخاندن گوشی ها توسط آچار مخصوص این کار انجام میشود.
با اینکه از این نظر سنتور یکی از گسترده ترین سازهای ایرانی در آموزشگاه موسیقی است
اما این ساز دارای تمام فواصل کروماتیک مخصوص موسیقی ایرانی نمی باشد.
یعنی در عین گستردگی محدود است!
سنتورهای کروماتیک به دلیل رفع همین مشکل ساخته شدند.
سنتورهای کروماتیک دارای همان میدان صدای سنتورهای معمولی هستند
ولی با خرکهای بیشتر (30خرک) و همینطور دارای تمامی اصوات کروماتیک است.
نواختن سنتور در کلاس آموزش سنتور
نواختن ساز سنتور توسط دو چوب نازک به نام مضراب انجام میشود.
سر مضراب ها قطعه ای از جنس نمد چسبانده میشود که به لطافت بیشتر صدای ساز کمک میکند.
الیته در گذشته خبری از نمد نبود.
نوازندگی سنتور نیاز به دستانی چالاک و توانمند و ذهنی آماده و متمرکز دارد.
چرا که هرکدام از دست ها باید نت متفاوتی را اجرا کند.
به طوری که گاهی نوازنده مجبور است با یک دست نت پایه و با دست دیگر ملودی را اجرا کند.
در پایان لازم به ذکر است که گرچه آموزش ساز سنتور نیاز به تمرین سخت و دشوار دارد اما پس از مسلط شدن بر ان میتوان توسط ساز سنتور آثاری روح نواز و ماندگار خلق کرد.