نواختن نی به روش لبی

یکی از سازهای بادی که از قدیم نواختن آن در میان مردم رواج داشته است ساز نی می باشد.
این ساز موسیقی از یک گیاه به نام نی ساخته می شود و ساختمان آن شامل شش گره و هفت بند می باشد.
علت نام گذاری آن به نی هفت بند نیز همین نکته است.
نوارنده نی هوا را از دهانه این ساز وارد آن کرده و با انگشت گذاری بر سوراخ های مشخص و تغییر فشار هوا می تواند صداهای مختلفی را به بوجود بیاورد.
نوازنده باید این ساز را بصورت عمودی در دست گرفته و دهانه ساز را بین دو دندان جلویی فک بالا قرار دهد.
روش نی نوازی به دو صورت نواختن نی به روش دهانی و نواختن نی به روش لبی رایج است.
در این مقاله از سایت آموزشگاه موسیقی روش لبی را به شما توصیح خواهیم داد.

در بالاتر گفتیم که یکی دیگر از شیوه های نوازندگی نی به غیر از روش دندانی ، شیوه نی نوازی به صورت لبی است .
البته این دو شیوه نی نوازی تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند و جالب است بدانید که حتی صدای تولید شده در هریک از این روش ها نیز با یکدیگر متفاوت است.
در اینجا به انواع صداهایی که نوازنده نی قادر به تولید کردن آن ها می باشد اشاره شده است.

یکی صدای بم که شامل دو نوع صدا می باشد.
– بم قوی که صدایی گیرا و دلنشین دارد و برای به جریان درآوردن این صدا نوازنده به نفس بیش تری نیاز دارد.
– دومین نوع بم دارای صدایی نرم می باشد که صدایی ملایم و محزون ایجاد می کند.
آن چه در هردوی این موارد مشترک است این نکته می باشد که برای نواختن بم قوی نوازنده باید ساز را با زاویه بازتری نسبت به بدن خود در دست بگیرد.
همچنین در زمان اجرای صداهای بم نرم باید زاویه ساز نسبت به بدن نوازنده بسته تر از زمان اجرای صداهای بم قوی بوده و شدت دمیدن نیز باید کم تر شود.

دیگر صدای تولید شده توسط ساز نی صدای اوج است که در حقیقت یک اکتاو از صدای بم بالاتر می باشد و می توان گفت که صدای اوج یک ادامه منطقی برای صدای بم نرم در جریان توالی اصوات در ساز نی می باشد.

صدای سومی که می توان به وسیله این ساز تولید کرد صدای غیث است که صدای آن مقداری تیز تر و شفاف تر از اوج است و در می توان گفت که محدوده زیر صدای نی را شامل می شود.

در نهایت به صدای پس غیث نی رسیم که همانطور که از نام آن پیداست اندکی از صدای غیث زیرتر بوده و زیرترین محدوده صوتی ساز نی را شامل می شود.

نواختن نی به روش لبی در کلاس آموزش فلوت ریکوردر

برخلاف سازهای بادی دیگر که برای به صدا درآوردن ها دهان نوازنده به شکل بسته است ، برای نواختن ساز نی نوازنده باید دهان خود را کاملا باز نگه دارد که این امر موجب سخت شدن تنفس می شود.
یکی از دلایلی که نوازنده این ساز بادی باید شش های قوی داشته باشد این نکته است که وی نیاز دارد از نفس ذخیره شده در شش های خود برای نی نوازی استفاده کند.
در نتیجه اساتید کلاس آموزش فلوت ریکوردر به هنرجویان توصیه می کنند که به صورت منظم تمرین کنند.
با تمرین زیاد هنرجو می تواند با ساز نی می‌توان به‌ راحتی، تکنیک‌ هایی مانند ویبراسیون، استاکاتو، تریل، گیلساندو و… را انجام دهد.

در این روش هنرجو نیاز به تمرینات به مراتب سخت تر دارد زیرا باید بتواند علاوه بر تعیین زاویه و محل صحیح قرار گرفتن ساز در دهان ، روی دمیدن هوا در ساز نیز کنترل داشته باشد.
علاوه بر موارد فوق هنرجو باید به طور همزمان روی انگشت گذاری صحیح نیز تمرکز کند.

در ادامه موارد بالا را به صورت جزیی تر به نقل از اساتید آموزشگاه موسیقی تهران بررسی خواهیم کرد.
در خصوص موقعیت مناسب باید گفت که بهترین روش برای قرارگرفتن نی روی لب این است که آن را با زاویه ۴۵ درجه روی وسط لب خود قرار دهید به نحوی که لبه گرد آن روی قسمتی از لب باشد که به دو بخش تبدیل می شود.
در ابتدا ممکن است این کار سخت به نظر برسد اما سعی کنی نی را روی لب خود فشار دهید تا در همان زاویه ثابت بماند.
در ابتدای کار می توانید برای نوازندگی از ساز سی کوک استفاده کنید زیرا این ساز دارای سری های فلزی یا پلاستیکی می باشد که نی نوازی را به شیوه لبی راحت تر می کند.
در نهایت برای اولین قدم و پیش از اولین بار که می خواهید در نی بدمید می توانید سوراخ نت سل را با انگشت نگه داشته و نواختن را با مایه شور عرب شروع کنید.
این کار باعث می شود تولید ساز در صدا راحت تر شده و به هنرجو انگیزه زیادی می دهد.