معرفی ساز زهی کوبه ای تنبور

تنبور سازی است که در موسیقی ملی از آن استفاده نمی شود و جز ساز های محلی است.
این ساز یكی از قدیمی ترین و اصیل ترین سازهای ایرانی است که در بهترین آموزشگاه موسیقی تدریس میشود.
امروزه تقریبا نیمی از مردم جهان با این ساز باستانی ایرانی آشنایی دارند و در گوشه و كنار دنیا نامهای گوناگونی بر آن گذاشته اند.

این ساز قدیمی با صدای آسمانی و ملكوتی خاص خود در بیشتر كشورها مخصوصا چین، تركیه، عراق، و كشورهای استقلال یافته مانند آذربایجان و ارمنستان و… در بین مردم خصوصا مردم بومی از جایگاه خاصی برخوردار است.
این مردم در عبادت های دسته جمعی و فردی خود برای راز و نیاز با خدا از این ساز استفاده میكنند و آنرا موجب نزدیكی قلبها به خدا میدانند.
از زمان قدیم در ایران بویژه در منطقه ی غرب، استان خراسان ، و در اطراف استانهای فارس و لرستان در خانقاه ها برای ذكر و عبادت از این ساز استفاده میشده است.

معرفی تنبور در آموزشگاه موسیقی تهران

این ساز از یک کاسه ی طنینی به شکل گلابی و دسته ای چوبی ساخته شده و دسته در امتداد کاسه قرار گرفته شده است.
تعداد چهارده پرده بر روی دسته ی ساز بسته می شود.
لازم به ذکر است که این ساز قادر به اجرای فواصل کرماتیک نبوده و از این نظر سازی محدود به شمار می رود.
در ابتدا تعداد سیم های ساز دو تا بوده که به صورت چهارم و C G کوک میشده است.
سپس به وسیله ی استاد نورالدین الاهی سیم سومی هم به این ساز افزوده می شود و با این عمل سیم های اول و دوم دوبل شده و سیم سوم گاهیG گاهی F و گاهی B کوک می شوند.

برای تنبور با کلید Gنت نوشته می شود. وسعت صدای تنبور از نت G زیر خط اضافه ی دوم در زیر حامل تا نت E در بالای خط چهارم می باشد.
سیم گیر این ساز که در انتهای ان است از جنس فلز نیز ساخته می شود. تنبور را با پنجه و با هر پنج انگشت می نوازند.

تکنیک های ساز سه تار را برخی وارد ساز تنبور کرده اند مانند دراب شلال و…
اما این ساز دو تکنیک مهم و منحصر به خود دارد که در زیر به آنها اشاره می شود

شار: این تکنیک با کشیدن رو به بالای پنجه به روی سیم ها ایجاد می شود و صدایی پر طنین و خوش را بوجود می آورد.

دبل: این تکنبک بسیار جالب و خاص تلقی می شود. اجرای آن بدین شکل است.
یک میزان دو ضربی را تصور کنید، در ضرب اول نوازنده تمام سیم ها را با حرکت رو به پایین پنجه می نوازد.
در ضرب دوم نوازنده با انگشت شست و انگشت کوچک دست راست به ارزش زمانی چنگ دو بار بر روی سیم ها ضربه می زند.
دبل یک تکنیک است اما گاهی یک قطعه به صورت کامل با این تکنیک اجرا می شود.

در مقاله سازهای زهی کوبه ای ایرانی (سنتور) درباره ساز سنتور صحبت شده است.

برای نواختن این ساز نوازنده بر روی صندلی می نشیند.
پای راست را بر روی پای چپ می اندازد و ساز را روی پای راست می گزارد. ساعد را روی کاسه گذارده و آرنج را از آن فاصله می دهد.
دسته ی این ساز کمی زاویه دار و مایل به سمت بالا گرفته می شود.
تنبور سازی زیبا و بسیار قدیمی است و شایسته ی پاس داری و ارجمندی.