کاخون یا کاخُن نوعی ساز کوبه‌ای است.
کاخن لغتی اسپانیایی به معنی جعبه، صندوق یا صندوقچه است که به نوعی ساز کوبه‌ای اطلاق می‌شود.
نواختن ساز کاخن در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران به این صورت است که بر روی آن می‌نشیند و با ضربات کف دست و انگشتان که بر روی صفحه جلویی و صفحات کنار و بالای ساز می‌کوبد، صدا تولید میکند.
همچنین از ابزارهای نوازندگی دِرام و دیگر سازهای پرکاشن نظیر مَلِت‌ها ، استیک‌ها و براش‌ها در نواختن کاخن هم استفاده می‌شود.
آشنایی با ساز کاخن در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران
کاخن عمدتاً در موسیقی آفرو-پِرویی و همین‌طور سبک‌های معاصر فلامنکو و جَز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اصطلاح کاخن به سایر آلات کوبه‌ای جعبه‌ای شکل مورد استفاده در موسیقی آمریکای لاتین اطلاق می‌شود.
کاخن که به زبان اسپانیایی به معنای جعبه است، قدمت زیادی ندارد و تاریخچه پیدایش آن کم است.
در ابتدا کولی‌های اسپانیایی به همراه رقص و آواز و عضو جدا نشدنی موسیقی فلامنکو یعنی گیتار، بر روی جعبه‌های میوه ریتم اجرا می‌کردند که به مرور زمان حالت ساز گونه به خود گرفت و به کاخن امروزی تبدیل شد.
کاخن از اواخر قرن هجدهم میلادی، توسط آفرو-پرویی‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت.
بردگان غرب و مرکز آفریقا که به آمریکا آورده شدند، اصیل‌ترین وارثان کاخن هستند.
در حال حاضر این ساز در سراسر قاره آمریکا، فیلیپین و اسپانیا رایج است.
کاخن در دوران برده‌داری در کشور پرو توسعه یافت و تا سال ۱۸۵۰ به اوج محبوبیت رسید.
در سال‌های پایانی قرن ۱۹میلادی نوازندگان کاخن، تغییراتی در ساختار و صدادهی این ساز به وجود آوردند.
پس از دوران برده داری کاخن در بین دیگر ساکنین آمریکای لاتین از جمله سفیدپوستان نیز رواج پیدا کرد.
ساختار ساز کلاس آموزش کاخن
کاخون جعبه ای شش وجهی و مکعب مستطیل شکل است که پنج وجه آن را از یک لایه چوب نازک می سازند .
وجه ششم از یک لایه تخته سه لای نازک پوشانیده می شود .
این وجه که سطح ضربه خورنده یا سر کاخون است تاپا نام دارد .
حفره صدا در وجه كناری تاپا تعبیه می گردد .
صفحه چوبی تاپا را معمولا به طور کامل به جعبه کاخون نمی چسبانند ، به طوری که در نواحی فوقانی اش فقط در چند نقطه به کاخون متصل است.
با این تمهید هنگام ضربه زدن به تاپا صدایی گِزمانند و خاص با افه لرزشی از کاخون به گوش می رسد .
فاکتورهایی که در خصوصیات صوتی کاخون از قبیل ارتفاع ، حجم ، طنین و کاراکتر ویه صدای آن موثرند عبارتند از اندازه و شکل کاخون ، جنس و ضخامت چوب مورد استفاده در ساخت آن و اندازه و محل تعبیه حفره صدا.
نوع چوبی که صفحه تاپا را تشکیل می دهد بسیار متنوع است و بستگی دارد به اینکه سازنده چه نوع صدایی را ترجیح می دهد
برای ساخت صفحه تاپا معمولا از چوبهای درخت گیلاس ، ماهون و افرا استفاده می کنند ؛
در حالیکه بقیه قسمتهای کاخون را از چوب کاج ، صنوبر و یا سایر چوبهای سفید مرغوب می سازند .
ساختمان ساز مکعبی چوبی است که نوازنده روی آن نشسته و به قسمت جلویی ساز که با پیچ به بدنه متصل شده است ضربه وارد میکند .
که در پشت این صفحه ۳ سیم از سیمهای گیتار با فاصله قرار دارد که از ارتعاش چوب به صدا در می آید و صدای چوب را تبدیل به صدای زنگ دار می کند .
این ساز نیز در موسیقی سنتی استفاده نمی شود و در کار های کلاسیک ، پاپ، جز ، فلامینکو ، و تلفیقی استفاده می شود .
فراگیری این ساز برای کسانی که تمبک و دف زده اند ساده تر می باشد.
انواع کاخن:
در حال حاضر دو نوع ساز در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران وجود دارد:
۱. کاخن‌های ثابت
کاخن‌های ثابت دارای فنر یا سیم گیتار هستند. این نوع ساز صدای یکنواختی تولید میکند و قابلیت تنظیم ندارد.
اما این ویژگی ربطی به حرفه‌ای بودن و یا نبودن ساز ندارد و برند‌های بسیار معروف دنیا نیز از این مدل ساز‌ها بسیار تولید و به بازار عرضه می‌کنند.
۲. کاخن‌های رگلاژی
این نوع کاخن دارای فنر یا سیم گیتار هستند، ولی قابلیت تغییر صدارا نیز دارند.
این مدل ساز‌ها در نوع فنری قابلیت شل شدن فنر و پخش شدن صدای چوب، و در نوع سیمی قابلیت کوک شدن همانند گیتار برای زیر و بم شدن صدا را دارند.
امروزه از این ساز در بسیاری از ارکستر‌ها و گروه‌های موسیقی بهترین آموزشگاه موسیقی تهران استفاده می‌کنند.
در خصوص آموزش این ساز کتابی با عنوان «شیوه نوازندگی کاخن» توسط محمدرضا رئیسی تالیف و منتشر شده است.
در این کتاب روش‌های استاندارد آموزشی و اصول و تکنیک‌های نواختن ساز را ارائه داده‌اند.
همچنین ریتم‌های رایج و اصلی دنیا در این کتاب نیز آورده شده است.
منبع : https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE%D9%88%D9%86