شاید اولین چالش در برخورد با کلمه دستگاه،وجه تسمیه ی ان باشد.
دستگاه از نظر لغوی یعنی محل گذاشتن دست .
اما از نظر موسیقیایی، چون محل گذاشتن انگشتان در هر دستگاه موسیقی ایرانی با دستگاه دیگر تفاوت داشته،
و به اصطلاح هر بخش از موسیقی ایرانی رو دستگاه یعنی محل های بخصوص گذاشتن دست روی دسته ساز نام گذاری کردند.
اگر موسیقی ایران را یک کشور فرض کنیم، دستگاه را به استان، نغمه را شهر و گوشه را به خانه می توان تعبیر کرد.
برای هر هنرجوی کلاس آموزش خوانندگی در بهترین آموزشگاه موسیقی ضروری است که با انواع دستگاه های موسیقی ایرانی آشنایی داشته باشد.
در این مقاله دستگاه ماهور برای شما شرح داده شده است.
موسیقی ایرانی شامل هفت دستگاه و پنج آواز می باشد
دستگاه های موسیقی ایرانی
- 1-شور
- 2-ماهور
- 3- سه گاه
- 4-چهارگاه
- 5-راست پنجگاه
- 6-همایون
- 7-نوا
آوازهای موسیقی ایرانی
- 1-دشتی
- 2-بیات ترک
- 3-افشاری
- 4- بیات اصفهان
- 5-ابوعطا
بررسی دستگاه ماهور در کلاس آموزش خوانندگی
ماهور طبیعی ترین گام و اساس موسیقی فرنگی است.
ماهور آوازی است با وقار و ابهت و شوکت خاصی به شنونده القا می کند و آهنگ ساز برای بیان شجاعت ها و دلیری از این آواز استفاده می کند.
ماهور چون قرین موسیقی فرنگی است، بین جوانان جایگاه خاصی دارد.
اما در مجموع آواز ماهور طرب انگیز و شاد می باشد.
در موسیقی قدیم ایران هنگام اجرای دستگاهی از موسیقی به این توجه می کردند که آیا شب و یا روز است یا فرد شنونده سفید روی یا سبزه روی می باشد .بخصوص در زمان عبدل القادر مراغه ای اساتید به شاگردان خود می آموختند
که اگر شب بود حتمأ شور بزن اگر صبح بود چهار گاه بزن و اگر طرف شنونده سفید روی بود بم بزن و اگر سبزه روی بود زیر بزن.
در مقاله قبل درباره دستگاه چهارگاه صحبت کردیم.
ایرانیان قدیم در بسیاری از پرستشهای خود سرودهای ویژه داشتند و آنها ماه و هور (خورشید) را پرستش می کردند .
در ضمن این دستگاه را می توان هم صبح و هم شب اجرا کرد و بهمین خاطر نام ماهور را انتخاب کردند.
دستگاه ماهور یکی از گسترده‌ترین دستگاه‌های موسیقی ایرانی است
و در ردیف‌های گوناگون در حدود ۵۰ گوشه دارد و به علت حالت و ملودی روانی که دارد اغلب به صورت موسیقی شاد در جشن‌ها و اعیاد نواخته می‌شود.
این دستگاه دارای گوشه‌های متنوعی است که با مقام‌های کاملاً متفاوت در سه بخش بم، میانی و زیر اجرا می‌شود.
ناگفته نماند تمام گوشه‌ها به وسیلهٔ فرود به درآمد رجعت می‌کنند.