طبق تعریف اساتید بهترین آموزشگاه موسیقی کوک پیانو به مجموعه عملیاتی گفته می شود که جهت رساندنِ فرکانس سیم ها به فرکانس استاندارد انجام می شود .
پیانو یک وسیله مکانیکی است ، که متشکل از 6000 الی 7000 قطعه مکانیکی است.
تمامی این قطعات باید هماهنگ کار کنند .
تا در نهایت چکش ها به سیم ها ضربه زده و از سیم ها صدا تولید میشود .
اما کوک پیانو در موسیقی ایرانی تفاوت های زیادی دارد که موضوع بحث امروز ما میباشد.
سیم های پیانو در قسمت های مختلف از جمله طول ، ضخامت و جنس سیم ها با یکدیگر تفاوت دارد.
سیم ها در 3 قسمت قرار دارند:
- Base یا سیم های پایین
- Middle یا سیم های وسط
- High note’s یا قسمت بالا
در هر کدام از این قسمت ها جهت تولید صدای زیر و یا بم ، این تفاوت ها وجود دارد .
لازم است هر کدام از این سیم ها تحت کشش قرار بگیرند .
استانداردی برای تحت کشش قرار گرفتن سیم های یک پیانو در آموزشگاه پیانو تعریف شده است .
این استاندارد را تحت عنوان فرکانس Frequency میشناسیم .
پیانو های آکوستیک که از ارتعاش سیم برای تولید صوت استفاده می کنند مانند سایر سازهای زهی نظیر ویلن و گیتار باید برای داشتن صدای مطبوع کوک شوند.
کوک کردن ساز پیانو در مقایسه با سازهای ذکر شده تفاوت های اساسی دارد.
اولین تفاوت مربوط به تعداد سیم های این ساز می باشد که این تعداد در پیانو های استاندارد به بیش از 230 سیم می رسد.
درحالی که تعداد سیم های یک ویلن به 4 و گیتار کلاسیک به 6 محدود می شود!
تعداد زیاد سیم های پیانو کوک کردن آن را بسیار مشکل تر می کند .
ولی خوشبختانه ماندگاری کوک در این ساز بسیار طولانی تر از سازهای زهی دیگر است.
انواع کوک پیانو در موسیقی ایرانی در کلاس آموزش پیانو
پیانویی که دارای هفده صوت در اکتاو بوده و دارای تمام صوتهای لازم ِ ایرانی باشد یافت نمیشود.
گام دیاتونیک ایرانی، مانند گام دیاتونیک اروپایی میباشد و بر مبنای هشت نت اصلی ساخته شده که در آن نت اول و هشتم ١٢٠٠ سنت از یکدیگر فاصله دارند.
فقط با این تفاوت که هشت نتِ اصلی ایرانی از هفده نتِ نا معتدل ِ “کروماتیک ایرانی” انتخاب شده نه از دوازده صوت معتدل “کروماتیک اروپایی”.
این مشکل را با جا دادن هفده صوت ایرانی در دوازده کلید پیانو را میتوان با ایجاد پنج گام دیاتونیک ِ نا معتدل، یا پنج کوک خاص حل کرد.
این پنج کوک که هریک با نام یکی از دستگاه های موسیقی ایرانی شناخته شده اند بیش از صد سال پیش در بین هنرجویان نوازندگی پیانو ایرانی رواج یافته است:
۱-کوک شور
۲-کوک همایون
۳-کوک ماهور
۴- کوک سه گاه
۵- کوک چهارگاه