مرداد ۳۰, ۱۴۰۰
دوتار به عنوان یکی از مهمترین آلات موسیقی سنتی در خراسان شمالی است.
دوتار نوازی خراسان شمالی و بخشی گری، به عنوان یکی از میراث ملی ایران زمین در یونسکو به ثبت رسیده است.
ساز دوتار یکی از سازهای مضرابی موسیقی ایرانی است و همان‌گونه که از نام آن برمی‌آید، دارای دو سیم است.
این مقاله برای هنرجویان کلاس آموزش سه تار در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران نوشته شده است.
این ساز را معمولاً با مضراب نمی‌نوازند و با ناخن، زخمه می‌زنند.
دوتار شمال خراسان یکی از سازهای کهن شمال شرقی کشور به شمار می‌رود
و بخش اعظمی از فرهنگ موسیقایی این سرزمین را در خود جای داد است.
گستره جغرافیایی موسیقی این منطقه را به گونه‌ای چندفرهنگی تبدیل کرده است .
ساز دوتار پیشینه کهن در تاریخ فرهنگی این بخش از سرزمین ایران دارد که به سال‌های دور برمی‌گردد.
روایت‌های افسانه‌ای، عاشقانه و حماسی در فرهنگ منطقه شمال خراسان همیشه با هم‌نوازی ساز دوتار همراه بوده است.
به کسانی که داستانها و روایت‌های کهن این سرزمین را به همراه تنبور اجرا می‌کنند بخشی می‌گویند.
در این منطقه جغرافیایی تعداد بخشی‌های ترک زبان بیشتر بوده که مهمترین دلیل آن گویش ترکی خاص مردمان شمال خراسان است .
دوتار به عنوان مهمترین ساز در فرهنگ موسیقایی شمال خراسان همیشه در بهترین آموزشگاه موسیقی مورد توجه بوده است.
این ساز مهمترین وظیفه آن انتقال روایت و داستان‌های پندآمیز گذشتگان به نسلهای بعدی بوده است.
استفاده ساز برای همراهی داستانها انتخاب هوشمندانه‌ای از سوی مردمان این منطقه به شمار می‌رود .
چرا که مردمان با حفط کردن بخش‌هایی از موسیقی، پند داستانها را آسان‌تر متوجه می‌شدند.
این قسمت از فرهنگ شفاهی موسیقی شمال خراسان تا اندازه ای تاثیرگذار عمل کرد که به سرزمین‌های مرکزی فلات ایران نیز نفوذ کرد.
قسمت دیگر موسیقی شمال خراسان که توسط دوتار نوازان این منطقه اجرا می‌شود، مقام‌های نواحی این منطقه است که به هفت مقام شهرت دارد.
مرحوم حاج قربان سلیمانی و محمد حسین یگانه هر کدام به شیوه خود این مقام‌ها را ادا می‌کردند.
اما نکات مشترک در میان آنها بهره گیری از مقام‌های نوایی، تجنیس، شاه ختایی و گرایلی است.
این نغمات و مقام‌ها در خود نیز به دو بخش آوازی و ریتمیک تقسیم می‌شوند .
آوازها اغلب داستانها را بیان می‌کنند و نغمات ریتمیک در میان داستانها و برای گذار به روایت بعدی مورد استفاده قرار می‌گیردند از مهمترین مقامی که با ریتم همراه است می‌توان به مقام حریف کش اشاره کرد.
